Serwisy partnerskie:
Close icon
Serwisy partnerskie

Edukacja w EdW dla szkół i uczelni - wykład 18: Czujniki Halla

Article Image
Czujniki Halla to układy scalone, które wykrywają obecność pola magnetycznego. Czujnik Halla jest bardzo wrażliwy na pole magnetyczne, i zamienia je na sygnał napięciowy.
Toc left icon Poprzednia część
Spis treści
Następna część Toc right icon

Pojęcia wprowadzające

Trzy rodzaje czujników Halla 

Fakt, iż czujniki Halla są wrażliwe na pole magnetyczne wykorzystuje się w trzech podstawowych typach układów:

  • Czujniki Halla z wyjściem liniowym.
  • Czujniki Halla z wyjściem przełączającym.
  • Czujniki Halla z przerywaczem (magnetyczny czujnik szczelinowy).

Czujniki Halla z wyjściem liniowym 

Przekształcenie natężenia pola magnetycznego w napięcie stałe jest dość liniowe, dlatego możliwe jest zaprojektowanie układów, które przekształcają bezwzględną wartość natężenia pola magnetycznego w proporcjonalne napięcie. Takie czujniki są często używane do bezdotykowego pomiaru natężenia prądu stałego przepływającego przez przewodnik.

Czujniki Halla z wyjściem przełączającym 

Większość czujników Halla jest zaprojektowana wewnętrznie jako przełącznik. Po wzmocnieniu, napięcie Halla jest przykładane do komparatora lub przerzutnika Schmitta. Wyjście zmieni swój stan tylko wtedy, gdy napięcie Halla, a tym samym natężenie pola magnetycznego, przekroczy określoną wartość. Takie układy scalone są wykorzystywane do bezdotykowego rejestrowania zmiany stanu mechanizmu.

Przykładowo można umieścić taki czujnik na nieruchomym elemencie maszyny (np. ramie), a niewielki magnes stały na elemencie ruchomym. Czujnik wygeneruje sygnał za każdym razem, gdy magnes znajdzie się blisko niego. Czujniki takie często spotykało się w silnikach BLDC napędów CD/DVD, gdzie wykrywały położenie rotora z magnesami stałymi względem stojana z uzwojeniami, dzięki czemu sterownik silnika znał jego położenie i prędkość, co pozwalało na precyzyjną kontrolę nad silnikiem.

Czujniki Halla z przerywaczem (szczelinowe) 

Dostępnych jest wiele zintegrowanych czujników magnetycznych, w których magnes trwały odpowiedzialny za generowanie pola magnetycznego znajduje się w obudowie czujnika. W większości przypadków układy te są umieszczone w obudowie przypominającej widelec, z magnesem w jednym zębie i czujnikiem Halla w drugim. Przesłona wykonana z miękkiego żelaza może przemieszczać się między tymi zębami zmieniając natężenie pola magnetycznego wykrywanego przez sensor. 

Takie czujniki są również nazywane „magnetycznymi czujnikami szczelinowymi”.

Wielkości magnetyczne: strumień i natężenie pola 

Prawdopodobnie wiesz, czym są napięcie elektryczne i prąd elektryczny.

Jednak podstawowe wielkości magnetyzmu są znacznie mniej znane. Warto więc pokrótce je wyjaśnić.

Podstawową wielkością wszystkich zjawisk magnetycznych jest strumień magnetyczny lub prąd Φ (grecka litera phi), wyrażany w weberach (Wb) lub woltosekundach (Vs).

Strumień magnetyczny definiuje się następująco. Załóżmy, że pojedyncza pętla przewodzącego drutu jest umieszczona w polu magnetycznym. Jeśli strumień magnetyczny tego pola zmienia się równomiernie o 1Wb przez jedną sekundę, w pętli indukuje się napięcie 1 V.

Z definicji tej natychmiast wynika wzór: 

1 Wb=1 V·1 s 

Natężenie pola magnetycznego B jest definiowane jako gęstość strumienia magnetycznego. Znormalizowaną jednostką natężenia pola jest Tesla (T). Natężenie pola magnetycznego definiuje się w następujący sposób. Natężenie pola magnetycznego jest równe 1 T, jeśli jednolity strumień magnetyczny o wartości 1 Wb pada prostopadle na powierzchnię 1m².

Z tej definicji wynika wzór na obliczanie indukcji magnetycznej: 

B=Φ/A

Można teraz łatwo zdefiniować jedną Teslę: 

1 T=1 Wb/m²=1 Vs/m²

Natężenie pola magnetycznego dawniej mierzono w Gaussach (G), gdzie: 

1 G=0,1 mT

Fizyczne działanie generatora Halla

Siła pola magnetycznego generuje napięcie stałe

Wszystkie układy scalone czujników magnetycznych działają w oparciu o przetwornik Halla. Przetwornik Halla to element generujący napięcie stałe, którego wielkość zależy od natężenia pola magnetycznego oddziałującego na ten element.
Podstawową strukturę przetwornika Halla przedstawiono na poniższym rysunku. Cienka płytka wykonana jest z półprzewodnika, w większości przypadków związku indu. Szerokie styki 1 i 2 są zamontowane po dwóch przeciwnych stronach. Małe styki 3 i 4 są zamontowane po dwóch pozostałych stronach. Styki 1 i 2 są włączone w obwód, który przesyła stały prąd Icte przez płytkę. Ten prąd Icte powoduje migrację elektronów ze styku 2 do 1 w płytce półprzewodnikowej.

Bez zewnętrznego pola magnetycznego elektrony te podążają najkrótszą drogą przez płytkę, a płytka jest elektrycznie zrównoważona.

Jeśli jednak przyłożymy pole magnetyczne B prostopadłe do płytki, elektrony zostaną odchylone w wyniku działania siły Lorentza na drodze między stykami 2 i 1. W zależności od kierunku pola magnetycznego, elektrony albo trafią do styku 3, albo zostaną odchylone w kierunku styku 4. W rezultacie na płytce powstaje pole elektryczne, które generuje niewielkie napięcie stałe Uh między stykami 3 i 4. To napięcie Uh nazywane jest „napięciem Halla”, a jego wielkość jest proporcjonalna do natężenia pola elektrycznego w płytce półprzewodnikowej. Ponieważ pole to z kolei zależy od natężenia pola magnetycznego, można stwierdzić, że wielkość napięcia Halla jest wprost proporcjonalna do wielkości natężenia pola magnetycznego B padającego prostopadle na płytkę.

Zasada działania przetwornika Halla
Aby przeczytać ten artykuł kup e-wydanie
Kup teraz
Toc left icon Poprzednia część
Spis treści
Następna część Toc right icon
Firma:
Tematyka materiału: Pojęcia wprowadzające, Trzy rodzaje czujników Halla, Czujniki Halla z wyjściem liniowym, Czujniki Halla z wyjściem przełączającym, Czujniki Halla z przerywaczem (szczelinowe), Wielkości magnetyczne strumień i natężenie pola, Fizyczne działanie generatora Halla, Siła pola magnetycznego generuje napięcie stałe, Stała Halla Rh, Znormalizowane napięcie Halla, Symbol przetwornika Halla, Praktyczne wersje przetworników Halla, Produkcja płytki, Krystaliczna, Naparowywanie, Epitaksjalna, Implantacja jonów, Rodzaje czujników Halla, Czujniki Halla z wyjściem przełączającym, Unipolarne i bipolarne czujniki Halla, Czujniki Halla z wyjściem liniowym, Zastosowania czujników Halla, Zliczanie obiektów metalowych, Pozycjonowanie obiektów, Pomiar odległości, Bezdotykowy pomiar prądu, Silniki BLDC, Praktyczne czujniki Halla, A3144 unipolarny czujnik Halla z wyjściem przełączającym, TLE4905L unipolarny czujnik Halla z wyjściem przełączającym, TLE4935L bipolarny czujnik Halla z wyjściem przełączającym, SS413A bipolarny czujnik Halla z wyjściem przełączającym, A1326 bipolarny czujnik Halla z wyjściem liniowym, ACS770(X050B) liniowy czujnik prądu
AUTOR
Źródło
Elektronika dla Wszystkich maj 2024
Udostępnij
Zobacz wszystkie quizy
Quiz weekendowy
Edukacja
1/10 Jak działa rezystor LDR?
Oceń najnowsze wydanie EdW
Wypełnij ankietę i odbierz prezent
W tym numerze znajdziesz źródłową wersję artykułu publikowanego obok
Elektronika dla Wszystkich
maj 2024
Elektronika dla Wszystkich
Przejrzyj i kup
UK Logo
Elektronika dla Wszystkich
Zapisując się na nasz newsletter możesz otrzymać GRATIS
najnowsze e-wydanie magazynu "Elektronika dla Wszystkich"